فتنه ها

از متون کتابهای آسمانی و روایات اسلامی چنین بر می آید که آخر الزمان دوره ای پُر از فتنه های سخت و تلخ است و کمتر کسی از شرّ آنها در امان می ماند.

معانی فتنه

واژۀ «فتنه» در آیات قرآنی و روایات اسلامی، در معانی و مصادیق گوناگونی، مانند آزمایش، گرفتاری، گمراهی، اختلاف و جنگ، به کار رفته است.

ریشۀ فتنه ها

پرهیز از فتنه ها

پیامبران و جانشینان ایشان، برای گرفتارنشدن مؤمنان در گرداب فتنه ها و در امان ماندن از شرّشان، راهنماییها و سفارشهای ارزشمندی فرموده اند که ما به برخی از آنها اشاره می کنیم.

ارطاة بن منذر می گوید: چنین به من رسیده است که رسول خدا(صلّی الله علیه و آله) در بارۀ فتنۀ چهارم فرمود:

در آن فتنه، مردم به سوی کافرشدن پیش می روند. پس در آن روز،

مؤمن کسی است که در خانه اش بنشیند و کافر کسی است که

شمشیرش را بر کشد و خون برادر و خون همسایه اش را بریزد(1). 

ا. الفتن، ص ٩٣، جزء 2، ح 366. 

امام علی(علیه السلام) فرمود:

در فتنه مانند بچّۀ شتر باش؛ نه پشتی دارد که سوارش شوند

و نه شیری که بدوشندش(2).

2. ترجمه و شرح نهج البلاغة، ص 1088، حکمتها، ش 1، با تصرّف در ترجمه.

فتنه های مبارک

هرچند فتنه در اصل پدیده ای ناپسند و زیانبار است؛ فتنه های آخر الزمان، با صرف نظر از سختیها و تلخیهایشان، نتایج ارزشمندی را در پی دارند و سبب افشای ماهیّت منافقان، نابودی حکومت زورگویان و در هم ریختن بساط تباهکاران شده و در پایان، با ظهور امام مهدی(علیه السلام) و رفع فتنه ها، کام مؤمنان شیرین می شود.

امام علی(علیه السلام) می فرماید:

در آخر الزمان فتنه را ناپسند مدارید؛

زیرا بی گمان، فتنه منافقان را نابود می کند(3).

3. کنز العمّال، ج 11، ص 189، ح 31170.

امام صادق(علیه السلام) فرمود:

فتنه را آرزو کنید که در آن نابودیِ زورگویان

و پاکیِ زمین از تباهکاران است(4).

4. تنبیه الخواطر، جزء 2، ص 87.

فتنه های خطرناک

در آخرالزمان، هر چه به زمان ظهور امام مهدی(علیه السلام)نزدیکتر می شویم، فتنه ها سخت تر و زیانبارتر می شوند.

رسول خدا(صلّی الله علیه و آله) می فرماید:

بی گمان، پیشِ رویِ زمان ظهور، فتنه هایی اند که گویا مانند

پاره های شبِ تیره اند. مرد در آن فتنه ها صبح می کند در حالی

که مؤمن است، و شب می کند در حالی کافر است، و شب می کند

در حالی که مؤمن است و صبح می کند در حالی که کافر است...(5).

5. الفتن، ص ٢۵، جزء 1، ح 65 .

نیز از آن بزرگوار روایت شده است: 

بی گمان، پس از من امّتم را فتنه هایی فرا می گیرند

که در آنها قلب مرد می میرد، چنان که بدنش خواهد مرد(6).

6. الفتن، ص ٣٧، جزء 1، ح 111 .

فتنه های گوناگون

فتنۀ شرقی

فتنۀ غربی

فتنۀ مکّه و مدینه

فتنۀ یمن

فتنۀ فلسطین

فتنۀ شام

فتنه های خطرناک

فتنه های گوناگون

فتنۀ شرقی

فتنۀ غربی

فتنۀ مکّه و مدینه

فتنۀ یمن

فتنۀ شام

فتنۀ دجّال

فتنه در عراق

بر اساس روایات اسلامی فتنه ها در عراق گسترده بوده و فتنه انگیزان، از نقاط دور و نزدیک جهان، این سرزمین را به آشوب می کشند.

امام صادق(علیه السلام) به گروهی از مردم کوفه که نزد آن بزرگوار بودند، فرمود:

... فتنه ها از هر سو بر شما سایه می افکنند...(7).

7. الإرشاد، ج 2، ص 369.

گروه فرهنگی تحقیقاتی عرفان الظهور